Gözlerimiz dış dünyayı görmemizi ve algılamamızı sağlayan en önemli duyu organımızdır. Çeşitli hastalıklar sonucu gözün farklı bölümlerinde oluşan bozukluklar görme kalitesini azaltır hatta körlüğe neden olabilir. Hastalıkların erken tanı ve doğru tedavisi çok önemlidir.

Göz muayenesinde kullanılan cihazlar birçok hastalığın kolayca tanınmasını sağlamaktadır. Bu sebeple Biruni Üniversite Hastanesi’nde

göz muayenesi; deneyimli uzman kadrosu tarafından en ileri tetkik cihazları kullanılarak titizlikle gerçekleştirilir.

Gözün net görmeden sorumlu olan kısmına “makula lutea” yani “sarı nokta” denir. Retinanın bu kısmı içerdiği

sarı pigmentlerden dolayı “sarı nokta” olarak adlandırılmıştır. Yaşla birlikte bazı kişilerde makula (sarı nokta) bölgesindeki hücrelerde hasar oluşmaya başlar. Bu hasar yaşa bağlı makula dejenerasyonu olarak adlandırılır. Halk arasında ise yaşa bağlı sarı nokta hastalığı veya kısaca sarı nokta hastalığı olarak adlandırılmaktadır. Sarı nokta hastalığının kuru tip ve yaş tip olmak üzere iki tipi bulunmaktadır. Yaş tip retina kanamaları, retina altında ve için sıvı birikimleri ile birlikte hastalığın hızlı ilerleyen formudur.

Katarakt, gözde zamanla ilerleyen ve ilerlemesi durdurulamayan bir göz hastalığıdır. Tek tedavisi ameliyattır.

Gözlük veya ilaçla tedavi edilemez. Son yıllarda uygulanan en güncel ve yeni tedavi akıllı lens (Trifokal lens) uygulamalarıdır.

Kataraktın ilaçla tedavisi ve ilerlemesini engellemek için yapılabilecek bir tedavi yoktur. Katarakt cerrahisi göze 2-3 mm’lik mikro kesiler aracılığıyla girilerek, saydamlığını yitirmiş olan lensin, yapay lens ile değiştirilerek hastanın görüş kalitesini maksimum seviyeye ulaştıran dikişsiz cerrahi yöntemdir. Katarakt cerrahisi günümüzde fakoemülsifikasyon adı verilen modern teknikle yapılmaktadır.

Hastanın hastanede yatmasına gerek yoktur, aynı gün taburcu edilir ve bir gün sonra kontrole çağrılır. Ameliyat uyuşturucu damla yardımıyla yapılır, herhangi bir enjeksiyona ihtiyaç duyulmaz. Ağrısız ve dikiş gerektirmeyen bir yöntemdir. Matlaşan mercek alınır ve yerine yapay mercek yerleştirilir.

Bu mercek ömrünüz boyunca yerinde kalır. Ancak mercekte zamanla matlaşma olabilir. Böyle bir durumla karşılaşılırsa birkaç dakika süren ve

kolayca yapılan laserle mercek tekrar saydam hale getirilir.

Keratit: Enfeksiyon veya başka etkenler sonucu korneanın iltihaplanmasına verilen genel addır. Erken teşhis ve tedavisi önemlidir.

Keratokonus: Korneanın ilerleyici olarak incelmesi ve dikleşmesidir. Hastalık genellikle ergenlik döneminde başlar ve yaklaşık

40 yaşına kadar ilerler. Tedavide cross-link, sert kontakt lensler, korneaya halka yerleştirilmesi veya kornea nakli gerekebilir.

Kuru Göz: Gözyaşı tabakasının yetersiz veya kalitesiz olması sonucunda kornea yüzeyinde kuru bölgeler oluşur.

Damlalar genellikle rahatlık sağlar.

Katarakt, göz bebeğinin arkasında bulunan göz merceğinin zamanla şeffaflığını yitirerek hastanın bulanık görmesine sebep olan, sıklıkla orta yaş ve üzerinde görülen bir göz hastalığıdır. Katarakt, göz merceğinin saydamlığını kaybederek matlaşmasıdır. Bu matlaşma sonucunda görme kalitesi azalır, renkler soluklaşır ve ışığa karşı hassasiyet gelişebilir.

Katarakt daha çok orta ve ileri yaşlarda görülmesine rağmen, yenidoğan bebeklerde, travma sonrası, üveit hastalığı olanlarda ve uzun süre kortizon kullanan insanlarda da görülebilir. Kataraktın erişkinlerdeki en önemli nedeni yaşlanmayla birlikte lensin içinde meydana gelen değişikliklerdir.

Çocuklarda ise katarakt oluşumunda metabolik hastalıklar, akraba evliliği, anne karnında geçirilen hastalıklar, gebelikte ilaç kullanımı,

mikrobik durumlar ve yaralanmalar etkili olur. Ayrıca göz travmaları, şeker hastalığı, göz içi iltihabı (üveit), böbrek hastalığı, glokom,

yüksek kan basıncı (hipertansiyon) ve uzun süre kortizonlu ilaç kullanımı katarakt oluşmasına neden olan durumlardır.

Göz içi lens ya da tıbbi adıyla Trifokal lens olarak adlandırılan yapay mercektir. Akıllı lensler görme sorunu yaşayan

hastalarda büyük konfor sağlar ve ömür boyu görme problemini ortadan kaldırır.

Bu lensler, üç mesafede yani yakın, orta ve uzak mesafede gözlüksüz net görüş sağlamaktadır. Her insanın gözünün içerisinde doğal bir lens

yani mercek bulunur. Elastik ve saydam bir yapıya sahip olan lensler yaşın ilerlemesi ile birlikte esnekliğini kaybeder ve deforme olur.

Bunun sonucunda yakına odaklanamaz, şekil değiştiremez ve net bir görüş sağlanamaz.

Yapısı bozulmuş olan doğal lensin yerine gözün içine Akıllı lens tıbbi adıyla Trifokal lens adı verilen yapay bir mercek yerleştirilerek hem yakın, hem uzak, hem de orta mesafede net görüş sağlayarak görme kusurları giderilir. Böylece hastaların yaşam kalitelerini yükseltmekle beraber

hayatlarında da konfor sağlamaktadır.

Akılı lens uygulamasında öncelikle gözler yıkanarak dezenfekte edilir ve ameliyata hazırlanır.

Ameliyat yaklaşık 15-20 dakika sürer. Lokal anestezi ile yapılan işlem sırasında hasta ağrı ya da acı hissetmez.

Gözün içinde yapısı bozulmuş doğal lens çıkarılır ve yerine akıllı lens yerleştirilir.

Ameliyat sonrası göz bandajlanarak hasta taburcu edilir.

Hasta aynı gün görmeye başlayarak günlük yaşantısına daha konforlu bir şekilde sürdürebilir.

Birkaç gün içinde diğer göze de aynı işlemler uygulanır.

Ameliyat sonrası ilk gece gözde şeffaf plastik bir koruyucu ile uyunur. Ertesi gün bu koruyucu çıkarılır ve göz kontrolü sonrasında günlük

hayata geri dönülebilir. İlk birkaç gün göz bebeğinin ameliyat sırasında damla ile genişletilmesine bağlı olarak geçici bir bulanık görme olur.

Birkaç gün içerisinde görme netleşir. Bir ay boyunca göz damlası kullanımı gerekir.

Çocuklarda göz hastalıklarının erken teşhisi büyük önem taşır. Erken yaşta tespit edilmeyen kırma kusurları (myopi, hipermetropi ve astigmatizma),

göz tembelliği ve gözlerde kaymaya (şaşılık) neden olabilir. Şaşılık tedavisinde gözlük kullanımı, kaymayan göze doktorunuzun belirleyeceği şekilde kapama yapılması, ameliyat veya bunların hepsi gerekebilir.

Göz tembelliğinde de kullanılan kapama tedavisinin en son hangi yaşa kadar etkili olduğu kesin olarak bilinmemekle beraber 12 yaşına kadar

olumlu yanıt alınmaktadır. Kırma kusurları dışında çocuklarda görmeyi azaltan diğer göz hastalıkları katarakt, göz tansiyonu, üveit, kornea ve

retina hastalıklarıdır. Bunlarda da erken teşhis ve tedavi çok önemlidir. Bu nedenlerle aile hekimi veya aile herhangi bir sorun görmediği sürece

çocuk ilk olarak 1 yaşında sonrasında da okul öncesi dönemde tarama için göz muayenesinden geçirilmelidir.

Blefarit: Göz kapağı kenarlarının iltihaplanmasıdır. Kızarıklık, kaşıntı ve gözlerde yanma hissine yol açabilir.

Şalazyon: Göz kapağında bulunan yağ bezlerinin tıkanması sonucu oluşan ağrısız şişliktir.

Arpacık: Göz kapağı kenarında enfeksiyon kaynaklı ağrılı bir şişliktir.

Göz kapağı düşüklüğü (Pitozis): Doğuştan veya yaşa bağlı olarak görülebilir. Tedavisi genellikle cerrahidir.

Göz kapağı tümörleri: İyi huylu veya kötü huylu olabilen göz kapağı kitleleridir. Erken teşhis ve tedavi önemlidir.

Göz Sağlığı ve Hastalıkları